Wat zijn gevaarlijke stoffen?

Gevaarlijke stoffen zijn stoffen die op de werkplek gevaar kunnen opleveren voor de veiligheid en gezondheid van de medewerkers. Gevaarlijke stoffen komen in diverse verpakkingen voor o.a. olie in vaten, grote hoeveelheden chemicaliën in IBC, kleine hoeveelheden in jerrycans en verfspuitbussen. Gevaarlijke stoffen kunnen ook ontstaan tijdens werkzaamheden, hierbij te denken aan lasrook, kwartsstof, oliedampen en dieselmotoremissie. Op verpakkingen van producten kan je op basis van het gevarenpictogram zien of een stof gevaar kan opleveren. Per product is de leverancier verplicht om een zogeheten Safety Data Sheet (SDS) bij te leveren. In dit document kan je lezen welke risico's bestaan, welke voorzorgsmaatregelen je hiervoor moet nemen en wat je moet doen als je blootgesteld wordt. Voor gevaarlijke stoffen waaronder lasrook en kwartsstof worden wettelijke grenswaarden per 8-urige werkdag gehanteerd. Deze grenswaarde wordt in mg/m3 uitgedrukt.

Wat zegt de wetgeving hierover?

Op basis van de arbeidsomstandighedenwet artikel 5 moet elke werkgever een RI&E opstellen. Dit betekent in het kader van gevaarlijke stoffen dat een  risico inventarisatie uitgevoerd moet worden op de werkplekken waar met gevaarlijke stoffen gewerkt wordt en op werkzaamheden waar deze kunnen ontstaan. Zodra alle risico's in beeld zijn gebracht dient u als werkgever de medewerkers te informeren over de gevaren en de risico's daarvan. U neemt als werkgever maatregelen volgens de arbeidshygiënische strategie. Het beschikbaar stellen van persoonlijke beschermingsmiddelen valt daar o.a. onder. Voor alle medewerkers die blootgesteld kunnen worden aan gevaarlijke stoffen dient u als werkgever op basis van de arbeidsomstandighedenwet artikel 4.10a  een periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO) aan te bieden aan deze medewerkers. Indien in uw bedrijf CMR stoffen toegepast worden dient u op basis van de arbeidsomstandighedenwet artikel 4.13 nadere voorschriften op te volgen m.b.t. de risico inventarisatie en evaluatie. Vervangen van CMR stoffen wanneer deze niet strikt noodzakelijk zijn is de meest effectieve maatregel. CMR stoffen staat overigens voor Carcinogeen (kankerverwekkend) , Mutageen (veranderingen in erfelijke eigenschappen inducerend) en Reproductie toxisch (schadelijk voor de voortplanting of het nageslacht).

Welke maatregelen kunt u nemen?

Nadat u op basis van de RI&E alle risico's in kaart gebracht heeft moet u doeltreffende maatregelen nemen om de risico's weg te nemen of te reduceren. Op basis van de arbeidshygiënische strategie voert u de volgende stappen:

1. Vervang de gevaarlijke stof door een niet of minder gevaarlijke stof;
2. Pas technische maatregelen, werkprocessen, uitrustingen en materialen toe die de risico’s voorkomen of beperken;
3. Tref collectieve beschermingsmaatregelen bij de bron of organisatorische maatregelen;
4. Zorg voor persoonlijke beschermingsmiddelen voor de werknemers die (kunnen) worden blootgesteld aan gevaarlijke stoffen.